Geyşa kültürü, görür görmez tanıyacağımız ancak muhtemelen tarihi hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığımız bir Japon kültürü modülüdür. Bu kültürün ortaya çıkışına, yükselişine ve sonrasına bir göz atalım…
Kaynak:https://medium.com/lessons-from-histo…
Geyşa kültürü, makyajı ve giyim tarzıyla gördüğünüz anda hemen tanıyabileceğiniz bir kültür.
Japon geleneğinin değerli bir parçası olan geyşa eğitiminden geçen kadınlar, tarih boyunca müzik gibi çeşitli sanat dallarını icra eden performans sanatçıları olmuşlardır.
Geyşalar genellikle varlıklı müşterileri ağırlar ve bugün hala kendi eğitim merkezlerine sahiptir.
Peki geyşa neden yüzlerini boyamaya başladı?
Bunun birinci nedeni geyşanın ortaya çıktığı dönemde elektriğin olmamasıdır. Mum ışığı yüzlerini aydınlatmaya yetmeyince geyşa hanımlar sanatlarını daha iyi icra edebilmek için yüzlerini ön plana çıkarmaya başladılar.
İkinci sebep ise beyaz makyajın geyşanın yüz ifadesini gizlemesidir. Geyşanın temel amacı müşterileri eğlendirmek ve onlara hizmet etmekti. Yüzlerini kalın bir makyajla örtmek duygularının anlaşılmasını engelledi.
İlk başlarda bu alanda para kazanan birden fazla kadın savaş sırasında ailelerine destek olmak için bu işi yapıyordu.
Bazı geyşalar ücretli seks hizmetleri sunarken, diğerleri varlıklı müşterileri sanat yaparak eğlendiriyordu.
MS 794-1185 yıllarını kapsayan Heian döneminde, bazı seks işçileri aynı zamanda romantik bağlılık ve sanatsal cümbüş hizmeti sunmuşlardır. Geyşa, 1800 yılına kadar bir kültür olarak ortaya çıkmasa da, Heian döneminin seks işçilerinden çok ilham aldılar.
Az bilinen bir gerçek, bu kültürün ortaya çıkmasında erkeklerin rolüdür.
Geyşa kültürüne bu isim verildiği için ‘taikomochi’ veya ‘hokan’ olarak bilinen erkek geyşalar bu görüntüyle insanları eğlendirmiştir.
İkinci Dünya Savaşı geyşaya ilk büyük darbeyi vuracaktı.
Savaş çıkmadan önce geyşaların sayısı 80.000 civarındaydı. 1944’te Japon hükümeti geyşaların çalıştığı alanları kapatacak ve onları işe alacaktı. Pek çok geyşa geçimini sağlamak için fabrikalarda çalışmaya başladı.
Savaş sona erdiğinde, bazı geyşalar mesleklerine geri döndü, ancak birçoğu daha güvenli buldukları için fabrikalardaki işlerinde kalmayı seçti.
Savaş bittiğinde seks işçileri Japonya’yı işgal eden ABD askerlerine kendilerini “geyşa” olarak tanıtmaya başladılar.
Bu nedenle ‘geyşa kızı’ tabiri Amerikalılar arasında Japon seks işçileri için kullanılmaya başlandı.
Böylece mesleğin imajı değişmeye başladı.
1945’te Japon hükümeti geyşaların çalışması için yeniden yerler tahsis etti.
Savaştan önce geyşa kazançlı bir meslekti. Pek çok geyşa kendilerine zengin bir müşteri veya deyim yerindeyse sponsor bulur ve 25 yaşından sonra işini bırakırdı. Pek çok hanım yakında kendi dairesine sahip olacaktı.
Savaştan sonra birçok geyşa işini bıraktı ya da batı kültürünün kıyafetlerine ve kültürüne uyum sağladı.
1956’da çıkarılan bir kanunla geyşa ve seks işçiliğinin aynı olmadığı resmen kabul edilse de bu imaj yok edilememiştir.
Geyşa eğitimi 7-8 yaşından 1960 yılına kadar başlamıştır.
Bu yıl çıkarılan bir kanunla kız çocuklarının eğitim alması zorunlu hale geldi. Bu, geyşa kültürüne ikinci büyük darbeyi vurdu. Bu yasadan sonra müşteriler giderek azaldı.
1989’da The New York Times’da çıkan bir makale, o dönemde Japonya’daki geyşa sayısının 600-700 civarında olduğunu belirtiyordu.
Günümüzde geyşa eğitiminin Japon olmayan kadınlar tarafından da alındığı bilinmektedir.
Ayrıca günümüzde geyşa imajı kadınları aşabilmekte ve erkekler tarafından da uygulanabilmektedir.
