Amerika’nın kurucularından Benjamin Franklin’i büyük bir devlet adamı, yazar ve diplomat olarak tanıyor olabilirsiniz ama onun aynı zamanda bir mucit olduğunu biliyor muydunuz?
Benjamin Franklin’in icatları, yüzme yüzgeçlerinden cam armonikaya kadar benzersiz ve yenilikçiydi. Bu yazıda, onun harika icatlarından bazılarını ve bunların arkasındaki hikayeleri keşfedelim.
1. Yüzme yüzgeçleri
Benjamin Franklin tutkulu bir yüzücüydü ve 11 yaşındayken paletle yüzme fikrini ortaya attı. Su altında ekstra itme gücü ve hız sağlamak için ahşaptan yapılmış oval paletler tasarladı. Ama bileklerini yorduğu için kullanmayı bıraktı. Bu tasarım 1940 yılında Owen Churchill tarafından mükemmelleştirilip patenti alınmış olmasına rağmen, Franklin bu buluşun öncülerinden biriydi.
2. Uzun Kollu
www.fi.edu
Ben Franklin bir kitap aşığıydı ve evinde yüksek ve geniş kitap rafları bulundururdu. Bu yüzden yüksek raflardaki kitaplarına daha kolay ulaşabilmek için ‘Uzun Kol’ adını verdiği bir alet icat etti. Bu araç, bir ucunda iki “parmak” bulunan uzun bir tahtadan oluşuyordu. Kablo çekildiğinde parmaklar kitabı kavrayabiliyordu. Bu sayede merdiven kullanmaya gerek kalmadan kitaplara ulaşılabiliyordu. Günümüzde uzun kol özellikle kireçlenme hastaları ve kısa boylu kişiler tarafından kullanılmaktadır.
3. Franklin ocağı
18. yüzyılda, ısıtıcılar ve klimalar icat edilmeden önce, insanlar ısınmak için şöminelere güveniyor ve yakacak odun toplamak için uzun mesafeler kat ediyorlardı. Ancak şöminelerin ısıtma verimi düşük ve tehlikeliydi.
Pennsylvania’daki sert kışlardan bıkan Benjamin Franklin, daha verimli bir tasarım geliştirdi ve Franklin Stove’u yarattı.
Bu dökme demir kutu odanın ortasına yerleştirildi. Bu tasarım, hava akışını ayarlamaya, yangının yoğunluğunu ve yanma süresini kontrol etmeye izin vererek şöminelerle ilgili sorunların çoğunu ortadan kaldırdı.
Kıvılcımlardan kaynaklanan yangın tehlikesini de azalttı, daha az duman üretti ve ısıyı etrafa yayarak daha verimli ısıtma sağladı. Bugün, bu yepyeni tasarımın geliştirilmiş versiyonları dünya çapında kabin ve barakalarda standart olarak kullanılmaktadır.
4. Bifokal gözlükler
Benjamin hem miyop hem de astigmatlıydı. Bu yüzden yakın ve uzak bir şeyi okurken farklı bir gözlüğe ihtiyacı olacaktır.
Sürekli ikisi arasında gidip gelmekten sıkılan Benjamin bu soruna bir çözüm bulmak istedi ve bifokal gözlükleri tasarladı. Bu gözlüklerin camları yatay olarak ikiye bölünerek tek bir çerçeveye tutturulmuştur. Üst yarısına baktığında uzaktaki nesneleri net bir şekilde, alt yarısına baktığında ise yakındaki nesneleri net bir şekilde görebiliyordu.
5. Cam armonika
Diplomat Benjamin Franklin, 18. 19. yüzyılda İngiltere’de Cambridge Üniversitesi’nde kadehlerle müzik icra eden Edmund Delaval’ın performansına katıldı. Bu çalgıyı geliştirmenin mümkün olduğuna inanan Franklin, 1761’de ‘Cam Mızıka’yı tasarladı ve kendi çalgısını üretti. Cam mızıka tanınır hale geldi ve Beethoven ve Mozart gibi ünlü besteciler bu enstrüman için besteler yazdı.
6. Yıldırım Çubuğu
www.fi.edu
Benjamin Franklin’in en ünlü icadı paratonerdir. Bu buluş, binaları yıldırım çarpması tehlikesinden korumaktadır. O dönemde ahşap yapılar yıldırıma maruz kaldığında büyük tehlike oluşturuyordu. Keskin bir demir çubuğun elektrik çekebileceğini fark eden Franklin, sivri uçlu bir paratoner tasarladı. Bu çubuklar kolonilerdeki binalara hızla adapte olmuş ve günümüzde dahi kullanılmaya devam etmektedir.
